Ludzie trzymajÄ… w tajemnicy pewne informacje o sobie najczęściej dlatego, że bojÄ… siÄ™ reakcji innych. AmerykaÅ„scy naukowcy postanowili wiÄ™c sprawdzić, czy sÅ‚usznie. Okazuje siÄ™, że wyjawienie nawet najbardziej niewygodnych sekretów bliskim czy znajomym najczęściej spotyka siÄ™ z dużo Å‚agodniejszym przyjÄ™ciem, niż obawiajÄ… siÄ™ tego sami zainteresowani. Pozbywanie siÄ™ trudnych tajemnic może za to wpÅ‚ywać pozytywnie na dobrostan psychiczny i uÅ‚atwiać budowanie dobrych relacji, nie tylko towarzyskich, ale i biznesowych.
– Obawy przed ujawnieniem negatywnych informacji o sobie sÄ… regularnie błędnie oceniane – ludzie oczekujÄ…, że spotkajÄ… siÄ™ z surowszÄ… ocenÄ…, niż ma to miejsce, kiedy rzeczywiÅ›cie ujawniÄ… tego rodzaju informacje, w porównaniu do wyobrażeÅ„ na temat przebiegu tych interakcji. W ten sposób może powstać bariera w dążeniu do wiÄ™kszej przejrzystoÅ›ci w relacjach z innymi – mówi agencji Newseria Innowacje Amit Kumar, adiunkt w dziedzinie marketingu i psychologii w McCombs School of Business na Uniwersytecie TeksaÅ„skim w Austin, który przeprowadziÅ‚ badanie wraz z Michaelem Kardasem z Uniwersytetu Stanu Oklahoma i Nicholasem Epleyem z Uniwersytetu w Chicago.
Naukowcy przeprowadzili 12 eksperymentów badawczych. W ich ramach poprosili kilka grup uczestników, aby wyobrazili sobie ujawnienie jakiegoÅ› negatywnego sekretu i przewidzieli, jak inna osoba ich oceni. NastÄ™pnie naukowcy poprosili każdego uczestnika o wyjawienie sekretu tej osobie i zbierali oceny takiej informacji. W wynikach potwierdziÅ‚a siÄ™ tendencja, że oczekiwana reakcja byÅ‚a gorsza niż ta faktyczna.
Uczestnicy wyjawiali sekrety zarówno nieznajomym, jak i znajomym, bliskim przyjacioÅ‚om, a nawet czÅ‚onkom rodziny i partnerom – we wszystkich przypadkach skutek byÅ‚ podobny. Sekrety dotyczyÅ‚y różnych spraw, od przyznania siÄ™, że ktoÅ› nie nauczyÅ‚ siÄ™ jeździć na rowerze, aż po wyznanie niewiernoÅ›ci. Ani bliskość relacji, ani waga informacji nie zaburzyÅ‚y zaobserwowanej tendencji.
– Badacze nie twierdzÄ…, że jeÅ›li powiemy partnerowi czy partnerce o zdradzie, bÄ™dziemy postrzegani w korzystnym Å›wietle. Nasze badanie wskazuje jedynie, że zostaniemy ocenieni bardziej życzliwie, niż siÄ™ tego spodziewamy. Odbiór może być mniej negatywny, niż myÅ›limy. Możemy zostać ocenieni niepochlebnie, ale nie do tego stopnia, jak nam siÄ™ wydaje – podkreÅ›la ekspert z Uniwersytetu TeksaÅ„skiego.
W ramach jednego z badań naukowcy przekazali uczestnikom, że ludzie przeceniają negatywny wpływ wyznania trudnej prawdy. Mimo to tylko 56 proc. badanych zdecydowało się na szczerość. Kiedy jednak powiedziano im, że prawdopodobnie nie zostaną surowo osądzeni, decyzję o podzieleniu się sekretem podjęło 92 proc. badanych.
– Osoby, które majÄ… podjąć decyzjÄ™ o ujawnieniu tajemnicy, skupiajÄ… siÄ™ na negatywnych aspektach informacji, którÄ… przekazujÄ…. Nie biorÄ… oni jednak pod uwagÄ™, o czym oprócz tego myÅ›li odbiorca informacji, czyli o pozytywnych cechach zwiÄ…zanych z faktem podzielenia siÄ™ informacjÄ…. Nadawca komunikatu jest widziany jako bardziej otwarty i szczery. SÄ… to pozytywne cechy, które pokazujemy, ujawniajÄ…c coÅ› negatywnego. Fakt podzielenia siÄ™ sekretem jest wyrazem pozytywnych cech, takich jak zaufanie i wrażliwość – zauważa Amit Kumar.
Wyniki tych badaÅ„ mogÄ… nie tylko pomagać w budowaniu relacji towarzyskich czy rodzinnych opartych na szczeroÅ›ci, ale przekÅ‚adać siÄ™ też na Å›rodowisko biznesowe. Wprawdzie żaden eksperyment nie byÅ‚ prowadzony w takim akurat Å›rodowisku, ale schematy reakcji najprawdopodobniej bÄ™dÄ… w nim analogiczne. Unikanie sekretów ma też znaczenie dla dobrostanu psychicznego.
– SpoÅ‚eczeÅ„stwo mogÅ‚oby skorzystać na wiÄ™kszej otwartoÅ›ci i przejrzystoÅ›ci. Uważam również, że czÅ‚onkowie spoÅ‚eczeÅ„stwa powinni dbać o dobrostan innych, a błędne przekonania mogÄ… sprawiać, że ludzie noszÄ… ciężar tajemnicy w stopniu, który niekorzystnie wpÅ‚ywa na ich dobrostan – przekonuje badacz. – ZainteresowaÅ‚ nas temat sekretów, ponieważ utrzymywanie tajemnic może siÄ™ wiÄ…zać z obciążeniem psychologicznym.
