Aktualizacja 11:00
Na razie globalny rynek technologii kwantowych nie jest zbyt duży, ale analitycy widzÄ… w nim ogromny potencjaÅ‚. Szczególnie w dziedzinie komunikacji i cyberbezpieczeÅ„stwa. – Jest to idealne zabezpieczenie przesyÅ‚ania danych i ich szyfrowania – mówi Tadeusz Kocman z SYDERAL Polska. Technologia kwantowa może wiÄ™c znaleźć zastosowanie w administracji paÅ„stwowej czy medycynie jako gwarant bezpieczeÅ„stwa, bo zÅ‚amanie kwantowych szyfrów bÄ™dzie niemożliwe nawet dla komputerów kwantowych. Pytanie, czy z jej potencjaÅ‚u i mocy obliczeniowych nie zacznÄ… korzystać również cyberprzestÄ™pcy.
– W najbliższych latach Europa i caÅ‚y Å›wiat na pewno intensywnie bÄ™dÄ… rozwijać technologie kwantowe. Trzy gÅ‚ówne nurty technologii kwantowych, które sÄ… rozwijane, to komunikacja kwantowa, komputery kwantowe, które sÅ‚użą do przeprowadzania obliczeÅ„ kwantowych, oraz metrologia kwantowa sÅ‚użąca różnego rodzaju pomiarom, np. w Å›wiecie medycyny – wymienia w rozmowie z agencjÄ… Newseria Innowacje Tadeusz Kocman, kierownik ds. rozwoju biznesu w SYDERAL Polska.
W komunikacji kwanty sÄ… gwarantem bezpieczeÅ„stwa szyfrowanych danych. Projekt zwiÄ…zany z tym obszarem jest od kilku lat realizowany przez KomisjÄ™ EuropejskÄ… w ramach programu European Quantum Communication Infrastructure. Inicjatywa ma na celu zbudowanie bezpiecznej infrastruktury komunikacji kwantowej, która obejmie całą UniÄ™ EuropejskÄ…, w tym jej terytoria zamorskie. Kraje uczestniczÄ…ce w projekcie wspóÅ‚pracujÄ… z KomisjÄ… EuropejskÄ… i EuropejskÄ… AgencjÄ… KosmicznÄ… w projektowaniu, opracowywaniu i wdrażaniu EuroQCI. PeÅ‚na funkcjonalność ma być osiÄ…gniÄ™ta do 2027 roku. W ramach prac naziemnych opracowywane sÄ… usÅ‚ugi dotyczÄ…ce dystrybucji klucza kwantowego, bÄ™dÄ…cego niezwykle bezpiecznÄ… formÄ… szyfrowania. Do tworzenia tych kluczy potrzebny jest kontroler źródÅ‚a splÄ…tania kwantowego. Nad takim kontrolerem pracuje wÅ‚aÅ›nie SYDERAL Polska.
– W Å›wiecie cyberbezpieczeÅ„stwa korzystamy z rozwiÄ…zaÅ„ fizyki kwantowej, czyli prawa mówiÄ…cego, że jeÅ›li mamy splÄ…tanÄ… parÄ™ fotonów, to odczyt jednego z nich zaburza również stan tego drugiego z pary. Prawo o nieklonowaniu fotonów również sprawia, że nie możemy podsÅ‚uchać takiego komunikatu przesÅ‚anego poprzez strumieÅ„ splÄ…tanych fotonów w sposób, który nie ujawniÅ‚by, że ta wiadomość byÅ‚a podsÅ‚uchana. Dodatkowo idealna losowość procesów kwantowych zapewnia również idealne bezpieczeÅ„stwo – wyjaÅ›nia ekspert z SYDERAL Polska.
Kraje uczestniczÄ…ce w europejskim projekcie zaczynajÄ… też projektować i budować sieci komunikacji kwantowej. PlanujÄ… też połączenia transgraniczne z innymi sieciami, które bÄ™dÄ… dziaÅ‚ać na ziemi i w kosmosie.
– JeÅ›li chodzi o komunikacjÄ™ kwantowÄ…, tutaj pierwszymi klientami bÄ™dÄ… oczywiÅ›cie instytucje – mówi Tadeusz Kocman. – Z kolei jeÅ›li chodzi o zastosowania, to możemy przede wszystkim myÅ›leć o obszarach, gdzie wymagana jest dÅ‚ugoterminowa tajność przesyÅ‚anych danych. To mogÄ… być dane administracji paÅ„stwowej, które sÄ… objÄ™te tajemnicÄ… paÅ„stwowÄ…, ale mogÄ… to być też dane medyczne. Na przykÅ‚ad przesÅ‚anie sekwencjonowanego kodu DNA danej osoby musi być bardzo dobrze zabezpieczone, tak aby nie trafiÅ‚o w niepowoÅ‚ane rÄ™ce. W takim przypadku ktoÅ› mógÅ‚by być w stanie okreÅ›lić prawdopodobnÄ… historiÄ™ naszych chorób genetycznych w przyszÅ‚oÅ›ci.
AmerykaÅ„ska Agencja ds. CyberbezpieczeÅ„stwa i BezpieczeÅ„stwa Infrastruktury (CISA) ogÅ‚osiÅ‚a na poczÄ…tku lipca start inicjatywy Post-Quantum Cryptography majÄ…cej na celu ujednolicenie i stymulowanie wysiÅ‚ków w zakresie przeciwdziaÅ‚ania zagrożeniom stwarzanym przez obliczenia kwantowe. Technologia ta, stanowiÄ…ca odpowiedź na najbardziej skomplikowane problemy, może być bowiem wykorzystywana również przez cyberprzestÄ™pców.
– Stosowane obecnie metody szyfrowania komunikacji opierajÄ… siÄ™ na skomplikowanych dziaÅ‚aniach matematycznych, które sÄ… trudne do przeprowadzenia dla komputerów i superkomputerów. ZÅ‚amanie obecnie stosowanych szyfrów stanowiÅ‚oby poważne wyzwanie nawet dla najwiÄ™kszego superkomputera i zajęłoby setki lub tysiÄ…ce lat. Natomiast komputery kwantowe bÄ™dÄ… w stanie takie problemy rozwiÄ…zywać w skali godzin i dlatego jest to niebezpieczeÅ„stwo. Pytanie, czy obecni hakerzy bÄ™dÄ… w stanie uzyskać dostÄ™p do takiego rodzaju komputerów kwantowych. Wydaje siÄ™, że nie bÄ™dzie to zbyt prawdopodobne, ponieważ wymagaÅ‚oby to ogromnych nakÅ‚adów pieniężnych na pozyskanie tego typu urzÄ…dzeÅ„ – uważa ekspert.
National Institute of Standards and Technology, instytucja analogiczna do polskiego GÅ‚ównego UrzÄ™du Miar, wybraÅ‚ pierwszÄ… grupÄ™ algorytmów kryptograficznych, które bÄ™dÄ… stanowiÅ‚y podstawÄ™ do standaryzacji kryptografii postkwantowej, czyli takiej, która bÄ™dzie odporna na zÅ‚amanie szyfru za pomocÄ… komputera kwantowego. Algorytmy powstaÅ‚y dziÄ™ki wspóÅ‚pracy ekspertów z wielu krajów i instytucji. Do 2024 roku standard nie bÄ™dzie dostÄ™pny w użytku komercyjnym.
WedÅ‚ug analityków MarketsandMarkets wartość rynku obliczeÅ„ kwantowych osiÄ…gnie do 2026 roku puÅ‚ap niemal 1,8 mld dol. W 2021 roku byÅ‚a ona oceniana zaledwie na niespeÅ‚na 0,5 mld dol. Eksperci Deloitte’a w raporcie dotyczÄ…cym tegorocznych trendów technologicznych jako jeden z nich wskazali erÄ™ Quantum Computing, choć jak podkreÅ›lajÄ…, jej potencjaÅ‚ nie zostanie zrealizowany przed koÅ„cem tej dekady. Mimo to zarówno rzÄ…dy, jak i firmy oraz inwestorzy bÄ™dÄ… siÄ™ przygotowywać do jej nadejÅ›cia. Deloitte przewiduje, że moc obliczeniowa komputerów kwantowych bÄ™dzie siÄ™ podwajać każdego roku. Do najciekawszych rynków, na których komputery kwantowe mogÄ… w najbliższym czasie zaistnieć, analitycy firmy konsultingowej zaliczajÄ… chemiÄ™ kwantowÄ…, materiaÅ‚oznawstwo, komunikacjÄ™ kwantowÄ…, poprawÄ™ wydajnoÅ›ci algorytmów sztucznej inteligencji czy analizÄ™ i tworzenie tekstu.
