Wraz z czerwcem koÅ„czy siÄ™ druga polska prezydencja w Radzie Unii Europejskiej. W ciÄ…gu szeÅ›ciu miesiÄ™cy instytucja ta pod przewodnictwem Polski podejmowaÅ‚a dziaÅ‚ania na rzecz bezpieczeÅ„stwa, w wielu wymiarach: zewnÄ™trznym, wewnÄ™trznym, informacyjnym, ekonomicznym, energetycznym, żywnoÅ›ciowym i zdrowotnym. Przede wszystkim doprowadziÅ‚a do przeÅ‚omowego wzrostu wydatków UE na obronność. Od 1 lipca paÅ‚eczkÄ™ przejmujÄ… DuÅ„czycy, którzy zwrócÄ… uwagÄ™ m.in. na obronÄ™ BaÅ‚tyku.
– Polska prezydencja oceniana jest bardzo dobrze. To byÅ‚a bardzo aktywna prezydencja, chyba najaktywniejsza w ciÄ…gu ostatnich szeÅ›ciu lat – mówi agencji informacyjnej Newseria Andrzej Halicki, poseÅ‚ do Parlamentu Europejskiego z Platformy Obywatelskiej. – ZaczÄ™liÅ›my jÄ… pod hasÅ‚em „BezpieczeÅ„stwo, Europo!”, niebagatelna sprawa, bo to nie tylko kwestia fizycznego bezpieczeÅ„stwa i wojny, którÄ… mamy tuż obok nas, ale także bezpieczeÅ„stwa energetycznego, gospodarczego, socjalnego, ale także kwestie migracji, bezpieczeÅ„stwa żywnoÅ›ciowego, co istotne dla rolnictwa. I w każdym z tych obszarów mamy bardzo wymierne efekty.
Przede wszystkim Rada pod przewodnictwem Polski przyjęła rozporzÄ…dzenie ustanawiajÄ…ce instrument dziaÅ‚aÅ„ w dziedzinie bezpieczeÅ„stwa dla Europy (SAFE). Jest to nowy unijny instrument finansowy, który wesprze pożyczkami te paÅ„stwa czÅ‚onkowskie, które chcÄ… inwestować w produkcjÄ™ przemysÅ‚owÄ… na rzecz obronnoÅ›ci poprzez wspólne zamówienia. Na ten cel przeznaczone zostanie 150 mld euro. Ponadto SAFE pozwoli UE na dalsze wspieranie Ukrainy poprzez włączenie jej przemysÅ‚u obronnego do tego instrumentu.
– Bez niego niemożliwe jest wÅ‚aÅ›ciwie wzmocnienie bezpieczeÅ„stwa na naszym kontynencie. Na poczÄ…tku wydawaÅ‚o siÄ™ to niemożliwe, żeby w ciÄ…gu szeÅ›ciu miesiÄ™cy zamknąć tak szybko ten temat i przejść do realizacji, a my mamy już dzisiaj zamówienia, które Komisja bÄ™dzie analizowaÅ‚a, i bÄ™dziemy uruchamiać te Å›rodki także w kierunku polskiego przemysÅ‚u zbrojeniowego. W maju mieliÅ›my tutaj dużą delegacjÄ™ Polskiej Grupy Zbrojeniowej. Mamy ponad 20 pozycji, które sÄ… potencjalnie na liÅ›cie do wsparcia tymi Å›rodkami. Ponad 100 mld zÅ‚ może trafić do Polski – wskazuje Andrzej Halicki. – BezpieczeÅ„stwo to także bezpieczeÅ„stwo granicy, naszej wspólnej europejskiej, ale i wschodniej granicy polskiej. Pierwsze 52 mln zÅ‚ już zostaÅ‚y przelane na konto polskiego rzÄ…du na wzmocnienie infrastruktury. Ale to także kwestia wpisania w strategiczne i wspierane budżetem europejskim obiekty – myÅ›lÄ™ o Tarczy Wschód i caÅ‚ej linii baÅ‚tyckiej. To duży sukces polskiej prezydencji, bo dotychczas tego rodzaju infrastruktura nie byÅ‚a wspierana Å›rodkami europejskimi. To po raz pierwszy zostaÅ‚o zapewnione i co wiÄ™cej, wpisane nie tylko w dokumenty, ale jest już mowa o realizacji, negocjujemy budżet na kolejne lata i najbliższy rok 2026.
Kolejnym priorytetem byÅ‚a konkurencyjność europejskich firm i przemysÅ‚u, czemu ma sÅ‚użyć prowadzona deregulacja. W czasie „polskiego” póÅ‚rocza 2025 roku powstaÅ‚o pięć pakietów uproszczeniowych Omnibus, które oznaczajÄ… m.in. mniej raportów i sprawozdaÅ„, uÅ‚atwienia w finansowaniu inwestycji, uproszczenia w rolnictwie, obronnoÅ›ci oraz dla maÅ‚ych i Å›rednich firm.
W tym czasie Komisja Europejska ogÅ‚osiÅ‚a również mapÄ™ drogowÄ… odejÅ›cia od rosyjskich paliw kopalnianych RePowerEU. To plan, który ma dać Europie niezależność energetycznÄ… i pozwoli na obniżenie cen energii.
– Bardzo ważnym sukcesem polskiej prezydencji, to też odbyÅ‚o siÄ™ w trakcie negocjacji, chociaż zapoczÄ…tkowane przed 1 stycznia gÅ‚osowaniem wniesionym przez polskÄ… delegacjÄ™, byÅ‚a kwestia przejÅ›cia do stanu sprzed wojny, jeżeli chodzi o handel produktami rolnymi z UkrainÄ… – przypomina europoseÅ‚ PO. – MieliÅ›my duży problem po liberalizacji i otwarciu granic, to doskonale wiemy, nikt nie dawaÅ‚ nam szansy, jeszcze nawet w marcu, że 5 czerwca wrócimy do sytuacji sprzed wojny. DziÅ› jest to faktem i znów nikt tego nie kontestuje.
Polska prezydencja wypracowaÅ‚a też kompromis w sprawie pakietu farmaceutycznego. Ma on zwiÄ™kszyć dostÄ™pność taÅ„szych leków (zamienników) dla pacjentów, a europejskim firmom pozwolić siÄ™ rozwijać i lepiej konkurować na Å›wiatowych rynkach.
– Ważnym elementem jest na pewno kwestia samochodów spalinowych. Nie bÄ™dzie karania producentów samochodów i zakazu rejestrowania nowych samochodów spalinowych w 2035 roku – wskazuje Andrzej Halicki. – Ale najistotniejsza z punktu widzenia gospodarczego i myÅ›lÄ™, że to jest też nasz cichy sukces negocjacyjny, choć dokumenty bÄ™dÄ… finalizowane podczas duÅ„skiej prezydencji, to jest rewizja CBAM-u i kosztów zwiÄ…zanych z firmami, które miaÅ‚y preferencyjne warunki w stosunku do europejskich firm z uwagi na brak opÅ‚at zwiÄ…zanych z CO2, a także rewizja ETS-u, w tym konieczność odÅ‚ożenia w czasie decyzji o wprowadzeniu ETS2, który mógÅ‚by dotykać gospodarstw domowych.
Po Polsce prezydencja w Radzie UE przechodzi w rÄ™ce DuÅ„czyków. DuÅ„ska prezydencja startuje pod hasÅ‚em „Silna Europa w zmieniajÄ…cym siÄ™ Å›wiecie”. Jej priorytetami sÄ… wzmocnienie zdolnoÅ›ci obronnych UE oraz zwiÄ™kszenie odpornoÅ›ci wobec zagrożeÅ„ hybrydowych i dezinformacji. Do 2030 roku Unia – jak podkreÅ›la Dania – powinna być zdolna do obrony wÅ‚asnych granic i interesów. Prezydencja planuje przyspieszyć dziaÅ‚ania na rzecz rozwoju europejskiego przemysÅ‚u obronnego, pogłębić wspóÅ‚pracÄ™ z NATO i zapewnić lepszÄ… koordynacjÄ™ z krajami trzecimi. Absolutnym priorytetem pozostaje także wsparcie dla Ukrainy.
– DuÅ„ska prezydencja na pewno ma do domkniÄ™cia kilka rzeczy rozpoczÄ™tych w tej chwili, wiÄ™c bÄ™dziemy mieli decyzje prawne zwiÄ…zane z rewizja ETS-u, bÄ™dziemy mieli pewnie także nowe inicjatywy duÅ„skie, jedna z nich dotyczyć bÄ™dzie bezpieczeÅ„stwa na BaÅ‚tyku – wymienia europoseÅ‚.
