Podejmowanie aktywnoÅ›ci fizycznej wspólnie z małżonkiem przynosi mierne rezultaty w przypadku osób w szóstej dekadzie życia i starszych – wykazaÅ‚o badanie przeprowadzone w Singapurze wÅ›ród osób w wieku 54–72 lata. Partnerzy raczej zniechÄ™cajÄ…, niż motywujÄ… do ćwiczeÅ„. Może mieć to zwiÄ…zek z innymi przyzwyczajeniami partnerów, ale także z innym podejÅ›ciem do tego, co kobiety uważajÄ… w sporcie za ciekawe, a co mężczyźni. Dużo lepszym motywatorem niż wspólne ćwiczenia okazuje siÄ™ być rejestrator aktywnoÅ›ci fizycznej. Utrzymywanie dobrej kondycji wÅ›ród seniorów bÄ™dzie coraz pilniejszym wyzwaniem w najbliższych latach. Do 2050 roku ponad 40 proc. Polaków bÄ™dzie miaÅ‚o wiÄ™cej niż 60 lat. Poważnym problemem zdrowotnym i wyzwaniem systemowym, w którego rozwiÄ…zaniu przynajmniej częściowo pomoże ruch, jest zjawisko wielochorobowoÅ›ci.
Naukowcy z Singapuru przeprowadzili trzymiesiÄ™czne badanie z udziaÅ‚em 240 uczestników w wieku od 54 do 72 lat. Otrzymali oni monitor kondycji z widocznym lub zakrytym wyÅ›wietlaczem, a ich aktywność byÅ‚a oceniana na podstawie przekraczania progów dziennej liczby kroków. Pod uwagÄ™ brane byÅ‚y również wskaźniki oparte na deklaracjach uczestników, dotyczÄ…cych na przykÅ‚ad tego, ile godzin dziennie spÄ™dzali w pozycji siedzÄ…cej, a ile poÅ›wiÄ™cali na wysiÅ‚ek fizyczny o Å›redniej i dużej intensywnoÅ›ci. Uczestnicy brali udziaÅ‚ w eksperymencie indywidualnie lub z małżonkami. Tylko część z nich otrzymywaÅ‚a informacje zwrotne z urzÄ…dzeÅ„ rejestrujÄ…cych. W ten sposób badacze podzielili uczestników na cztery grupy. Doszli do ciekawych wniosków zwÅ‚aszcza w kontekÅ›cie roli małżonków w utrzymywaniu aktywnoÅ›ci.
– Kiedy osoby braÅ‚y udziaÅ‚ w badaniu wspólnie z małżonkami, stawaÅ‚y siÄ™ mniej aktywne fizycznie. Liczba dni, w których te osoby osiÄ…gaÅ‚y puÅ‚ap 7,5 tys., 10 tys. czy 15 tys. kroków, Å›rednia dzienna liczba kroków oraz przeciÄ™tna liczba kroków – wszystkie te wartoÅ›ci byÅ‚y niższe niż w przypadku osób biorÄ…cych udziaÅ‚ w badaniu bez małżonków – mówi agencji Newseria Innowacje dr Sapphire Lin z Wee Kim Wee School of Communication and Information, Nanyang Technological University w Singapurze.
Po zakoÅ„czeniu eksperymentu badacze przeprowadzili ankiety, które miaÅ‚y pomóc im zinterpretować wyniki uzyskane w ramach eksperymentu. W jednej z nich spytali małżonków, dlaczego ich aktywność fizyczna byÅ‚a mniejsza w towarzystwie swoich partnerów i partnerek. CzÄ™sto siÄ™ zdarzaÅ‚o, że małżonkowie po prostu stawali siÄ™ przeszkodÄ… na drodze do aktywnego stylu życia partnerów, którym na tym zależaÅ‚o.
– Zazwyczaj mniej skÅ‚onna do ruchu osoba powstrzymuje osobÄ™ bardziej aktywnÄ… i w zwiÄ…zku z tym aktywność tej drugiej siÄ™ obniża. Tak zdarza siÄ™ w przypadku kobiet i mężczyzn, niezależnie od pÅ‚ci. Zależy, która osoba w zwiÄ…zku jest bardziej aktywna. Osoba bardziej skÅ‚onna do ruchu bÄ™dzie chciaÅ‚a wyjść, osoba mniej aktywna bÄ™dzie wolaÅ‚a zostać w domu, powstrzymujÄ…c osobÄ™ bardziej aktywnÄ…. Osoby pobierajÄ… siÄ™ zazwyczaj z innych powodów niż jednakowy poziom aktywnoÅ›ci fizycznej. CzÄ™sto dopiero po Å›lubie okazuje siÄ™, że na przykÅ‚ad mąż nie jest aktywny, woli zostać w domu i oglÄ…dać telewizjÄ™, zamiast wyjść biegać. W efekcie małżonkowie tworzÄ… oddzielne obszary aktywnoÅ›ci – ich aktywność fizyczna przebiega oddzielnie – wyjaÅ›nia badaczka.
PrzyczynÄ… zaobserwowanego zjawiska mogÄ… być też różnice w podejÅ›ciu osób różnej pÅ‚ci do tego, jak powinna wyglÄ…dać aktywność fizyczna. Mężczyźni statystycznie częściej interesujÄ… siÄ™ dyscyplinami, które opierajÄ… siÄ™ na rywalizacji. Rodzi to trudnoÅ›ci w nakÅ‚anianiu drugiej osoby w zwiÄ…zku do aktywnoÅ›ci.
– Sugerujemy wiÄ™c, aby w celu wywoÅ‚ania zmian w aktywnoÅ›ci fizycznej starszych dorosÅ‚ych skupiać siÄ™ na poszczególnych osobach, a nie na parach małżeÅ„skich, ponieważ majÄ… one silnie ugruntowane zwyczaje zwiÄ…zane ze stylem życia. Należy jednak zwrócić uwagÄ™, że pary małżeÅ„skie biorÄ…ce udziaÅ‚ w badaniu byÅ‚y w zwiÄ…zkach od Å›rednio okoÅ‚o 30 lat, wiÄ™c ich zwyczaje sÄ… głęboko zakorzenione, ich style życia sÄ… staÅ‚e, nie zmieniajÄ… siÄ™ zbyt Å‚atwo. W ramach wywiadów uczestnicy mówili również o tym, że w przypadku mÅ‚odszych par to może zadziaÅ‚ać, ponieważ z entuzjazmem biorÄ… udziaÅ‚ we wspólnych czynnoÅ›ciach, chcÄ… razem biegać itp., zaÅ› w przypadku starszych par ten entuzjazm jest nieco inny. Prawdopodobnie dlatego wpÅ‚yw drugiej osoby w tym badaniu okazaÅ‚ siÄ™ negatywny i dlatego zaobserwowaliÅ›my niekorzystny wpÅ‚yw małżonków na aktywność fizycznÄ… – podkreÅ›la dr Sapphire Lin.
TrzymiesiÄ™czny eksperyment wykazaÅ‚ też, że ci uczestnicy, którzy otrzymywali spersonalizowane informacje zwrotne na swoich monitorach fitness, byli bardziej aktywni niż ci, którzy takich danych nie dostawali.
– Informacje z rejestratorów aktywnoÅ›ci fizycznej pomagajÄ… w zwiÄ™kszeniu aktywnoÅ›ci fizycznej. Uczestnicy, którzy mieli dostÄ™p do informacji z rejestratorów, mieli lepsze wyniki. Ich codzienna aktywność byÅ‚a wiÄ™ksza, osiÄ…gali poziom 7,5 tys. kroków i 10 tys. kroków dziennie częściej niż osoby, które nie otrzymywaÅ‚y informacji o wynikach – dodaje ekspertka.
Badanie ma istotne znaczenie zwÅ‚aszcza z uwagi na zachodzÄ…ce zmiany demograficzne. WedÅ‚ug danych GÅ‚ównego UrzÄ™du Statystycznego liczba ludnoÅ›ci w wieku 60 lat i wiÄ™cej w roku 2030 uksztaÅ‚tuje siÄ™ na poziomie 10,8 mln (wzrost o 10,8 proc. w stosunku do roku 2021), w roku 2040 na poziomie 12,3 mln (wzrost o 26 proc.). W 2050 roku w Polsce bÄ™dzie mieszkać 13,7 mln osób starszych (o 40,8 proc. wiÄ™cej niż w 2021 roku). Seniorzy bÄ™dÄ… w poÅ‚owie XXI wieku stanowić 40,4 proc. ogóÅ‚u ludnoÅ›ci.
– Jednym ze sposobów na zachowanie zdrowia spoÅ‚ecznoÅ›ci jest aktywność fizyczna. Może ona wpÅ‚ywać na wskaźniki chorób przewlekÅ‚ych, a także przeciwdziaÅ‚ać osÅ‚abieniu, które bardzo czÄ™sto wystÄ™puje u osób starszych. Nasze badanie pokazuje, że rejestrowanie aktywnoÅ›ci fizycznej może pomóc w przypadku problemów z aktywnoÅ›ciÄ… fizycznÄ… i nie trzeba do tego innego rodzaju motywacji – podsumowuje badaczka. – Można rozważyć stosowanie aplikacji do rejestrowania aktywnoÅ›ci fizycznej, aby motywować starszych dorosÅ‚ych do osiÄ…gania pewnych celów zwiÄ…zanych z aktywnoÅ›ciÄ…. Oprócz tego w przygotowaniu interwencji i strategii krajowych warto brać pod uwagÄ™ osoby z grupy wiekowej starszych dorosÅ‚ych indywidualnie, a nie wspólnie z małżonkami. PowinniÅ›my pomyÅ›leć o innych dyscyplinach sportu dla mężczyzn, ponieważ mężowie i żony mogÄ… uprawiać różne sporty, wiÄ™c ukierunkowanie na małżeÅ„stwa jako caÅ‚ość nie jest tutaj pomocne bez wziÄ™cia pod uwagÄ™ indywidualnych różnic miÄ™dzy nimi. Trzeba także pamiÄ™tać o negatywnym wpÅ‚ywie małżonka mniej aktywnego fizycznie.
