Inflacja w Polsce szybko hamuje, jednak tempo rocznego wzrostu zatrzymaÅ‚o siÄ™ nieco powyżej 6 proc. Zważywszy na efekt bazy, czyli wysokie wskaźniki sprzed roku, wzrost cen wciąż jest zbyt szybki w relacji do celu inflacyjnego. Problemem pozostaje planowana likwidacja tarcz antyinflacyjnych, która ma nastÄ…pić pod koniec I i II kwartaÅ‚u obecnego roku. Rada Polityki Pieniężnej raczej nie zmieni stóp procentowych w tym roku, choć jej narracja jest chwiejna. Widać, że inflacja najwiÄ™kszym problemem jest w naszym regionie.
– Inflacja bÄ™dzie w centrum uwagi w tym roku gÅ‚ównie dlatego, że możliwa jest duża zmienność na przeÅ‚omie marca i kwietnia – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes MikoÅ‚aj RaczyÅ„ski, dyrektor zarzÄ…dzajÄ…cy Portu w Polsce. – Ona ma szansÄ™ zejść do poziomów blisko celu inflacyjnego, natomiast to najprawdopodobniej bÄ™dzie bardzo przejÅ›ciowe zejÅ›cie i od razu zacznie ponownie rosnąć. Pytanie, w jakim kierunku: czy 5, 6, 7, 8 proc., to bÄ™dzie zależaÅ‚o od koniunktury i presji inflacyjnej w caÅ‚ej gospodarce, jak również kwestii tarcz antyinflacyjnych.
Inflacja w Polsce swoje apogeum osiÄ…gnęła w lutym 2023 roku, gdy wyniosÅ‚a 18,4 proc. rok do roku. ByÅ‚o to tempo najszybsze od przeszÅ‚o ćwierćwiecza. W nastÄ™pnych miesiÄ…cach szybko hamowaÅ‚a, by w grudniu zejść do 6,2 proc. To jednak wciąż wyraźnie powyżej celu inflacyjnego, który wynosi 2,5 proc. z dopuszczalnym pasmem wahaÅ„ +/- 1 pkt proc.
– Nam siÄ™ wydaje, że te wskaźniki inflacji 4–6 proc. sÄ… niskie w kontekÅ›cie tego, że one byÅ‚y dwucyfrowe, natomiast przypomnijmy, że w caÅ‚ej poprzedniej dekadzie inflacja siÄ™ w tym przedziale celu inflacyjnego utrzymywaÅ‚a – mówi ekspert.
Czynnikiem, który może zaburzyć Å›cieżkÄ™ inflacji w tym roku, jest planowane zdjÄ™cie tarcz antyinflacyjnych, czyli zerowego VAT-u na żywność z koÅ„cem marca. Z kolei ceny prÄ…du, gazu i ciepÅ‚a dla gospodarstw domowych i samorzÄ…dów majÄ… być zamrożone do poÅ‚owy 2024 roku.
– Gdy wygasnÄ… tarcze, to oczywiÅ›cie mechanicznie wskaźniki inflacji nam podskoczÄ…. Ale ja bym polemizowaÅ‚ z tym, na ile tarcze sÄ… antyinflacyjne. To jest tak, że w jednym roku rzeczywiÅ›cie pewne ceny zostajÄ… obniżone, ale w perspektywie kilku lat to na inflacjÄ™ ma wpÅ‚yw znikomy i kiedyÅ› te tarcze trzeba ponownie przywrócić. W horyzoncie kilku lat, wielu kwartaÅ‚ów, również z perspektywy Narodowego Banku Polskiego, to nie na tarcze należy patrzeć, ale na to, gdzie presja inflacyjna w caÅ‚ej gospodarce siÄ™ ksztaÅ‚tuje – wskazuje MikoÅ‚aj RaczyÅ„ski.
Od tego bÄ™dÄ… też zależeć dalsze kroki Rady Polityki Pieniężnej. Stopy procentowe rosÅ‚y od października 2021 roku do wrzeÅ›nia 2022 roku, dźwigajÄ…c je z niemal zerowego poziomu 0,10 proc. (stopa referencyjna) do 6,75 proc. We wrzeÅ›niu ub.r. RPP niespodziewanie obniżyÅ‚a stopÄ™ procentowÄ… o 75 pb., podczas gdy ekonomiÅ›ci spodziewali siÄ™ obniżki o 25 pb. MiesiÄ…c później obniżka byÅ‚a już zgodna z oczekiwaniami, o kolejne 25 pb.
– Rada Polityki Pieniężnej może podjąć różne kroki i z jej strony pÅ‚ynÄ… ostatnio dziwne informacje. Jeszcze tuż przed wyborami, w zeszÅ‚ym roku, rada obniżaÅ‚a stopy procentowe, mówiÅ‚a, że praktycznie problem inflacji jest rozwiÄ…zany. Nagle po wyborach parlamentarnych stwierdziÅ‚a, że tak nie jest, i zaczyna mówić nawet, że być może pojawiÄ… siÄ™ jakieÅ› podwyżki stop procentowych. Wydaje siÄ™, że najbardziej prawdopodobne jest utrzymanie stóp procentowych w najbliższych kwartaÅ‚ach na niezmienionym poziomie, ale tak naprawdÄ™ żadnego ze scenariuszy dzisiaj nie można wykluczyć – podkreÅ›la dyrektor zarzÄ…dzajÄ…cy Portu w Polsce.
Wysoka inflacja pozostaje problemem w caÅ‚ym regionie Europy Åšrodkowo-Wschodniej. Z danych Eurostatu wynika, że w Polsce w grudniu wyniosÅ‚a 6,2 proc., a wyprzedziÅ‚y nas tylko Czechy, Rumunia i SÅ‚owacja, która jako jedyna w tej grupie przyjęła euro.
– Inflacja jest najwiÄ™kszym wyzwaniem caÅ‚y czas, jeżeli mówimy o Europie, naszym regionie i krajach, które też – można powiedzieć – majstrowaÅ‚y sporo przy tych wskaźnikach inflacji, czyli WÄ™gry, Polska, ale również kraje Europy Åšrodkowo-Wschodniej. CaÅ‚y czas inflacja pozostaje wysoka na SÅ‚owacji – mówi MikoÅ‚aj RaczyÅ„ski. – To również wynika z tego, że ta kultura inflacyjna jest nieco niższa niż w krajach strefy euro, wzrost gospodarczy jest szybszy. Ceny żywnoÅ›ci teraz siÄ™ normalizujÄ…, ale wczeÅ›niejsze wzrosty miaÅ‚y wiÄ™kszy wpÅ‚yw na to, jak mocno rosÅ‚a inflacja, i to też siÄ™ przeÅ‚ożyÅ‚o na oczekiwania inflacyjne gospodarstw domowych, wiÄ™c caÅ‚y czas nasz region pozostaje z najwyższÄ… inflacjÄ….
