BÅ‚yskawicznie rosnÄ…ce w tym roku ceny kakao na globalnym rynku przyciÄ…gajÄ… uwagÄ™ już nie tylko inwestorów, ale i mediów skierowanych do szerokiego grona odbiorców. PrzyczynÄ… dynamicznego wzrostu cen sÄ… niesprzyjajÄ…ce warunki pogodowe w Afryce Zachodniej, której kraje sÄ… gÅ‚ównymi dostawcami kakao na Å›wiatowe rynki. PrzekÅ‚ada siÄ™ to na wielkość i jakość zbiorów, a przy tym trudno oczekiwać zmiany trendu w krótkim terminie. W konsekwencji rosnÄ… ceny produktów czekoladowych na rynku detalicznym.
– Kakao byÅ‚o w ostatnich miesiÄ…cach gwiazdÄ… na globalnych rynkach surowcowych, bo przyciÄ…gnęło uwagÄ™ inwestorów ze wzglÄ™du na bardzo silne wzrosty – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes Dorota Sierakowska, analityczka surowcowa DM BOÅš. – Te wzrosty byÅ‚y spektakularne zwÅ‚aszcza w ostatnich miesiÄ…cach.
Cena tony kakao przez kilka lat oscylowaÅ‚a miÄ™dzy 2 a 3 tys. dol., na przeÅ‚omie 2022 i 2023 roku rozpoczÄ…Å‚ siÄ™ jednak na tym surowcu trend wzrostowy i 12 miesiÄ™cy później ceny zbliżyÅ‚y siÄ™ do 4,3 tys. dol. ByÅ‚o to jednak zaledwie preludium do rajdu, który nastÄ…piÅ‚ od poczÄ…tku 2024 roku. Ceny kakao w amerykaÅ„skich kontraktach na maj wzrosÅ‚y w tym czasie o niemal 150 proc. i przekroczyÅ‚y 10,4 tys. dol. za tonÄ™.
– Podobnie jak na rynkach wielu towarów rolnych, przyczynÄ… wzrostów byÅ‚a pogoda, którÄ… nie do koÅ„ca można przewidzieć, a na pewno nie z dużym wyprzedzeniem, oraz problemy z podażą, które siÄ™ pojawiÅ‚y wÅ‚aÅ›nie w zwiÄ…zku z niekorzystnÄ… pogodÄ… na terenach produkcji kakao – tÅ‚umaczy Dorota Sierakowska.
W dużym stopniu wzrosty byÅ‚y napÄ™dzane przez problemy z produkcjÄ… kakao w Afryce Zachodniej, która odpowiada za 70–80 proc. globalnych dostaw tego surowca. NajwiÄ™kszymi producentami kakao sÄ… Ghana i Wybrzeże KoÅ›ci SÅ‚oniowej, gdzie niedostatek deszczu i wysokie temperatury doprowadziÅ‚y do znaczÄ…cego obniżenia produkcji.
– W najbliższych paru tygodniach fundamenty na rynku kakao siÄ™ nie zmieniÄ…. Nadal mamy do czynienia z niekorzystnymi warunkami pogodowymi w Ghanie i na Wybrzeżu KoÅ›ci SÅ‚oniowej, a to sprawia, że o bardzo duże spadki notowaÅ„ kakao raczej bÄ™dzie ciężko, dopóki warunki produkcji siÄ™ nie poprawiÄ…. Również w najbliższych miesiÄ…cach produkcja kakao ma być maÅ‚a, bo zbiory miÄ™dzy kwietniem a październikiem już sÄ… zapowiadane jako niskie i to na pewno bÄ™dzie podtrzymywać ceny kakao – wskazuje analityczka surowcowa DM BOÅš. – Ale musimy też pamiÄ™tać, i to też widać na wykresie, że notowanie kakao ma już teraz dość duży problem z utrzymaniem tak dużej dynamiki wzrostów, wiÄ™c nawet z czysto technicznego punktu widzenia, bardziej już spekulacyjnego, możemy zobaczyć pewnÄ… korektÄ™ w dóÅ‚, czyli przynajmniej delikatny spadek notowaÅ„, ale nie oznacza to, że notowania kakao nagle stanie siÄ™ tanie.
Spadek produkcji i wzrost cen kakao nieuchronnie przeÅ‚oży siÄ™ na dostÄ™pność produktów z czekoladÄ… na rynkach rozwiniÄ™tych, zwÅ‚aszcza w Europie i Ameryce PóÅ‚nocnej, które sÄ… najwiÄ™kszymi konsumentami wyrobów na bazie kakao. Ten wpÅ‚yw widać już zresztÄ… choćby na przykÅ‚adzie polskiego rynku. W lutym 2023 roku, gdy inflacja ogóÅ‚em wyniosÅ‚a w Polsce rekordowe 18,4 proc., a Å›wiatowe ceny kakao byÅ‚y czterokrotnie niższe niż obecnie, kakao i czekolada w proszku (w formie napojów) kosztowaÅ‚y wedÅ‚ug GÅ‚ównego UrzÄ™du Statystycznego o 22,4 proc. wiÄ™cej niż przed rokiem. W lutym 2024 roku, mimo wysokiej bazy, wzrost w ujÄ™ciu rocznym wyniósÅ‚ 8,4 proc. przy inflacji ogóÅ‚em 2,8 proc.
– Najbliższe tygodnie pokażą nam, w jak dużym stopniu ten spadek produkcji kakao przyczyniÅ‚ siÄ™ również do spadku produkcji wszelkiego typu sÅ‚odyczy, czekolad i wszystkich towarów, które sÄ… powiÄ…zane z rynkiem kakao – podkreÅ›la Dorota Sierakowska. – Już nawet w ostatnich dniach byÅ‚o widać, że ceny wyrobów kakaowych zaczęły rosnąć, zwÅ‚aszcza tych jakoÅ›ciowych, o dużej zawartoÅ›ci kakao i raczej nieuniknione jest to, że bÄ™dÄ… one rosnąć nadal, wÅ‚aÅ›nie ze wzglÄ™du na niedostatek surowca i jego wyższe ceny. Istnieje także duże prawdopodobieÅ„stwo, że producenci sÅ‚odyczy i wszelkiego typu czekolad bÄ™dÄ… przerzucać siÄ™ na produkty z mniejszÄ… zawartoÅ›ciÄ… kakao, czyli po prostu na wiÄ™cej produktów nadziewanych, a w przypadku producentów sÅ‚odyczy na wiÄ™cej ciasteczek, a mniej czekolad.
Jak podkreÅ›lajÄ… eksperci organizacji Fairtrade, przemysÅ‚ kakaowy w dużej mierze opiera siÄ™ na dziaÅ‚alnoÅ›ci drobnych rolników uprawiajÄ…cych kakao, jednak wysokie ceny na gieÅ‚dach nie przekÅ‚adajÄ… siÄ™ na ich dochody, które sÄ… znacznie poniżej progu opÅ‚acalnoÅ›ci uprawy. To powoduje, że rolnicy żyjÄ… na granicy skrajnego ubóstwa. Również Allianz Trade zwraca uwagÄ™ na utrzymujÄ…ce siÄ™ od dÅ‚uższego czasu strukturalne wyzwania w przemyÅ›le kakaowym. Zdaniem analityków trwajÄ…cy już trzeci rok deficyt kakao na rynku (w tym roku może być rekordowy – 374 tys. t) powinien być sygnaÅ‚em alarmowym dla sektora i rzÄ…dów, aby zająć siÄ™ kwestiami niedoinwestowania i nieodpowiednimi praktykami rolniczymi. Wyższe ceny uzyskiwane przez rolników mogÅ‚yby ich zachÄ™cić do niezbÄ™dnych inwestycji w nasadzenia i modernizacjÄ™ upraw kakao, zapewniajÄ…c tym samym zrównoważonÄ… produkcjÄ™ i zaspokajajÄ…c rosnÄ…cy globalny popyt na czekoladÄ™.
