Europejskie organizacje odzieżowe i tekstylne w tym tygodniu wystosowaÅ‚y apel o dziaÅ‚ania na rzecz zahamowania zjawiska ultraszybkiej mody, który ma zwiÄ…zek z napÅ‚ywem tanich i niskiej jakoÅ›ci ubraÅ„ spoza Europy. OstrzegajÄ…c przed negatywnymi konsekwencjami tego zjawiska, czyli m.in. wzrostem iloÅ›ci odpadów i problemami europejskiej branży, wskazaÅ‚y, że oczekujÄ… m.in. wzmocnienia kontroli nad platformami cyfrowymi, wdrożenie reformy Unijnego Kodeksu Celnego i zniesienie zwolnienia z cÅ‚a dla przesyÅ‚ek o wartoÅ›ci niższej niż 150 euro.
ChiÅ„skie platformy sprzedażowe wykorzystujÄ… luki w prawie podatkowym i prowadzÄ… niekontrolowanÄ… ekspansjÄ™ na polskim i europejskich rynkach – zwracajÄ… uwagÄ™ przedstawiciele krajowej branży odzieżowej. Paczki o niskiej wartoÅ›ci nie sÄ… praktycznie w żaden sposób kontrolowane i nie podlegajÄ… podatkowi celnemu, przez co chiÅ„skie produkty sÄ… dużo taÅ„sze. Jak wskazuje Komisja Europejska, w ubiegÅ‚ym roku sprowadzono do UE 4,6 mld paczek z produktami poniżej 150 euro. Dla porównania rok wczeÅ›niej byÅ‚o to 2,3 mld, a w 2022 roku – 1,4 mld. W ubiegÅ‚ym roku napÅ‚yw ten stanowiÅ‚ 5 proc. caÅ‚ej sprzedaży odzieży w UE, ale już 20 proc. sprzedaży internetowej. RosnÄ…ca popularność ultrafast fashion budzi niepokój europejskich producentów i stÄ…d apel do unijnych decydentów podczas targów Première Vision. Jednym z jego sygnatariuszy jest polski ZwiÄ…zek Pracodawców PrzemysÅ‚u Odzieżowego i Tekstylnego (PIOT).
– Polscy producenci odzieży, a poÅ›rednio również producenci tekstyliów, którzy produkujÄ… surowce dla przemysÅ‚u odzieżowego, w ostatnim czasie majÄ… ogromne kÅ‚opoty z rozwijajÄ…cÄ… siÄ™ dziaÅ‚alnoÅ›ciÄ… platform internetowych typu Shein, Temu, Alibaba – mówi agencji Newseria Aleksandra Krysiak, dyrektorka ZwiÄ…zku Pracodawców PrzemysÅ‚u Odzieżowego i Tekstylnego PIOT. – Szacujemy, że okoÅ‚o 30 proc. paczek o niskiej wartoÅ›ci trafia na rynek polski. Nie jesteÅ›my w stanie kontrolować tych paczek co do ich zawartoÅ›ci.
W poÅ‚owie lipca przedstawiciele branży zaapelowali do polskiego rzÄ…du o pilnÄ… interwencjÄ™ w celu rozwiÄ…zania problemu, jakim jest zalewanie polskiego rynku tanimi produktami odzieżowymi z Azji. Jak wskazywali, legalny import odzieży, dodatków i obuwia z Chin byÅ‚ w ubiegÅ‚ym roku szacowany na kwotÄ™ 82 mld zÅ‚, z czego 58 mld zÅ‚ to sama odzież. Rzeczywisty obrót może być znacznie wiÄ™kszy, bo paczki o deklarowanej wartoÅ›ci do 150 euro nie sÄ… rejestrowane. W dodatku przesyÅ‚ki te sÄ… zwolnione z opÅ‚at celnych, wiÄ™c wartość przesyÅ‚anych produktów może być zaniżana. Parlament Europejski szacuje, że może to dotyczyć 65 proc. przesyÅ‚ek.
W ocenie przedstawicieli branży potrzebne jest uszczelnienie granic i zapewnienie uczciwej konkurencji oraz ochrona konsumentów. Propozycje, jakie wysuwajÄ…, to m.in. zaostrzenie kontroli celnych i wprowadzenie surowszych regulacji w zakresie znakowania towarów.
– JesteÅ›my za wprowadzeniem takich samych restrykcji dla wszystkich podmiotów dziaÅ‚ajÄ…cych na rynku unijnym i na rynku polskim. Należy znieść zwolnienie z opÅ‚at tych maÅ‚ych paczek, ponieważ wzrost cen spowoduje może trochÄ™ wiÄ™kszÄ… Å›wiadomość naszych konsumentów. JednoczeÅ›nie możemy mówić wtedy o normalnych konkurencyjnych cenach, a jednoczeÅ›nie daje nam to dodatkowy asumpt do budżetu paÅ„stwa – wskazuje Aleksandra Krysiak.
Jak podkreÅ›la, potrzebna jest także zmiana systemu nadzoru rynku. Przedstawiciele branży odzieżowej uważajÄ…, że kontroli celnych jest za maÅ‚o i sÄ… one wyrywkowe. Dotyczyć to ma zarówno polskich, jak i europejskich sÅ‚użb celnych.
– Dla ukrócenia procederu nielegalnego i zaniżonego importu należaÅ‚oby wprowadzić peÅ‚nÄ… fiskalizacjÄ™ również na targowiskach i rynkach, ponieważ tam obrót odbywa siÄ™ zwykle za pomocÄ… gotówki i nikt nie wie, ile tych kartonów zostaje tam wprowadzonych, a ile zostaje sprzedanych. Wprowadzenie peÅ‚nego obowiÄ…zku fiskalnego daÅ‚oby kontrolÄ™ nad tym, o jakim obrocie, o jakich wielkoÅ›ciach mówimy. Ponadto my postulujemy, żeby do systemu polskiego obowiÄ…zkowo do fakturowania włączony byÅ‚ kod CN, który charakteryzuje wyrób i po pierwsze daje nam poglÄ…d, w których asortymentach, jakie wartoÅ›ci tego importu sÄ…, po drugie, możemy bardzo Å‚atwo prowadzić statystykÄ™, zarówno celnÄ…, jak i ogólnie obrotu – dodaje dyrektorka PIOT.
Problem niekontrolowanego importu azjatyckiej odzieży poprzez paczki wysyÅ‚ane za poÅ›rednictwem wspomnianych wczeÅ›niej platform nie ogranicza siÄ™ jednak wyłącznie do kwestii zwiÄ…zanych z ochronÄ… rodzimego rynku przed nieuczciwÄ… konkurencjÄ…. Przedstawiciele organizacji odzieżowych oceniajÄ…, że stawkÄ… jest również bezpieczeÅ„stwo konsumentów.
– Z reguÅ‚y nie sÄ… to wyroby, które sÄ… oznaczane metkami podajÄ…cymi skÅ‚ad surowcowy. Nie mamy informacji co do producentów tych paczek, nie jesteÅ›my w stanie zlokalizować, gdzie te produkty powstawaÅ‚y i na ile bezpiecznie byÅ‚y one produkowane. Spotykamy siÄ™ w badaniach z analizÄ… skÅ‚adu surowcowego, który w żaden sposób nie odzwierciedla naturalnych tkanin. Jest to pseudoreklama, która pojawia siÄ™ na tych platformach. Dodatkowo wiemy, że te wyroby mogÄ… zawierać szkodliwe substancje chemiczne, groźne dla życia i zdrowia czÅ‚owieka, przede wszystkim dla dzieci – przekonuje Aleksandra Krysiak.
W marcu tego roku ukazaÅ‚ siÄ™ raport Federacji Konsumentów z badania odzieży, akcesoriów i obuwia, kupionych na platformach Temu i Shein. Ponad poÅ‚owa (57,6 proc.) z 29 przetestowanych produktów zawieraÅ‚a niebezpieczne metale ciężkie, takie jak chrom, nikiel, oÅ‚ów, kobalt i antymon, w stężeniach wyższych niż dopuszczalne limity. ByÅ‚y to ubrania i bielizna ozdobione sztucznymi kamieniami, Å‚aÅ„cuszkami, metalowymi klamerkami i sprzÄ…czkami – w tych ozdobach też wykazano przekroczone dopuszczalne limity metali. Nikiel jest zaliczany do najczÄ™stszych alergenów, wywoÅ‚ujÄ…cych przede wszystkim zapalenie skóry. OÅ‚ów już od lat jest znany jako odkÅ‚adajÄ…ca siÄ™ w organizmie neurotoksyna, szczególnie niebezpieczna dla rozwoju ukÅ‚adu nerwowego u dzieci. Z kolei chrom ma udowodnione dziaÅ‚anie rakotwórcze.
– Te skÅ‚adniki drażniÄ… zarówno ukÅ‚ad oddechowy, jak i oczy, powodujÄ… egzemy skórne, a część z nich ma wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci kancerogenne. Dlatego jako sektor odzieżowo-tekstylny buntujemy siÄ™ przeciwko nieuczciwej konkurencji, z którÄ… mamy do czynienia na rynku polskim – przekonuje ekspertka branży odzieżowej. – Przypominam, że to sÄ… rzeczy krótkotrwaÅ‚e, o bardzo sÅ‚abej jakoÅ›ci, które zostajÄ… na terenie kraju i później zalegajÄ… na naszych wysypiskach czy podlegajÄ… spaleniu, bo nie ma żadnych opÅ‚at recyklingowych z tego tytuÅ‚u czy z tytuÅ‚u odpadów. OczywiÅ›cie z czasem jest szansa na to, że Unia Europejska, wprowadzajÄ…c odpowiedzialność producentów za wprowadzenie wyrobu na rynek, ureguluje częściowo ten import, ale trudno powiedzieć, czy bÄ™dziemy w stanie kontrolować platformy internetowe.
Wyzwania wynikajÄ…ce z dziaÅ‚alnoÅ›ci platform e-commerce zostaÅ‚y ujÄ™te w politycznych wytycznych przewodniczÄ…cej KE Ursuli von der Leyen na kadencjÄ™ 2024–2029. W lipcu Parlament Europejski przyjÄ…Å‚ propozycje przepisów, które majÄ… pomóc lepiej kontrolować napÅ‚yw przesyÅ‚ek o niskiej wartoÅ›ci. Temu też ma sÅ‚użyć reforma Unijnego Kodeksu Celnego.
